પીએમ મોદીએ પાકિસ્તાન પર નિશાન સાધતા અને ભારતનું મહત્વ જણાવતા વર્તમાન વાતાવરણ પર ચિંતા વ્યક્ત કરીને મોટી લાઇન દોરી

ભારતે શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO) ના સભ્ય દેશો વચ્ચે પરસ્પર સહયોગ અને વિશ્વાસ વધારવા પર ભાર મૂક્યો છે. શુક્રવારે ઉઝબેકિસ્તાનના ઐતિહાસિક સમરકંદ શહેરમાં આયોજિત SCO સમિટને સંબોધતા વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ વર્તમાન વૈશ્વિક વાતાવરણમાં તેને સૌથી વધુ જરૂરી ગણાવ્યું હતું. તેમણે સભ્ય દેશોને સ્ટાર્ટ-અપ અને ઈનોવેશન, પરંપરાગત દવા અને ખાદ્ય સુરક્ષાના ક્ષેત્રોમાં મદદ કરવાનો પ્રસ્તાવ પણ મૂક્યો હતો.

ભારતની આર્થિક પ્રગતિની તસ્વીર રજૂ કરી

રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ જેવા નેતાઓની હાજરીમાં પીએમ મોદીએ ભારપૂર્વક ભારતની આર્થિક પ્રગતિનું ચિત્ર રજૂ કર્યું. તેમણે કહ્યું કે ભારત મેન્યુફેક્ચરિંગ હબ બનવા જઈ રહ્યું છે અને આ વર્ષે 7.5 ટકાનો આર્થિક વિકાસ દર હાંસલ કરશે જે વિશ્વની મુખ્ય અર્થવ્યવસ્થાઓમાં સૌથી વધુ હશે. યુક્રેન યુદ્ધ અને તાઈવાન વિવાદ પર વિભાજિત વિશ્વના વર્તમાન વાતાવરણની અસર SCO કોન્ફરન્સમાં પણ જોવા મળી હતી.

અમેરિકા રશિયા અને ચીનના નિશાના પર હતું

રશિયા અને ચીનના પ્રમુખોએ SCOને મજબૂત કરવા માટે તેમની સંપૂર્ણ તાકાત દર્શાવી હતી, પરંતુ મધ્ય એશિયાને અસર કરતા યુએસના પગલાં વિશે પણ ચેતવણી આપી હતી. પુતિને અમેરિકા પર આકરા પ્રહારો કરતાં કહ્યું, ‘અમારી નીતિમાં સ્વાર્થને કોઈ સ્થાન નથી. અમે આશા રાખીએ છીએ કે અન્ય દેશો પણ આ નીતિને અનુસરશે અને સંરક્ષણવાદ, ગેરકાયદેસર પ્રતિબંધો લાદવા અને આર્થિક સ્વાર્થ બતાવશે નહીં.

જિનપિંગે આ વાત કહી

ચીનના રાષ્ટ્રપતિ જિનપિંગે કહ્યું, ‘SCO દેશોએ તેમની વ્યૂહાત્મક સ્વાયત્તતા જાળવી રાખવી જોઈએ અને આ ક્ષેત્રમાં કોઈ બહારની શક્તિઓને વર્ચસ્વ ન બનવા દેવી જોઈએ. આપણે બાહ્ય શક્તિઓને ‘રંગ આધારિત ક્રાંતિ’ કરતા અટકાવવી જોઈએ. તેમનો ઈશારો મધ્ય એશિયા અને ખાડીના કેટલાક દેશોમાં સત્તા પરિવર્તન તરફ હતો.

પુતિન સહિત અનેક નેતાઓ સાથે પીએમની મુલાકાત

PM મોદીએ શુક્રવારે સવારથી બપોર સુધી SCOના બે સત્તાવાર કાર્યક્રમોમાં ભાગ લીધો હતો. તેમણે રાષ્ટ્રપતિ પુતિન, ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. ઈબ્રાહિમ રાયસી, તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિ રેસેપ તૈયપ એર્દોગન અને ઉઝબેકિસ્તાનના રાષ્ટ્રપતિ શૌકત મિર્ઝીયોયેવ સાથે દ્વિપક્ષીય બેઠકો કરી હતી.

ચીન અને પાકિસ્તાનને સંદેશ

પાકિસ્તાનના પીએમ શાહબાઝ શરીફ સાથે પીએમ મોદીની મુલાકાત અંગે કોઈ માહિતી નથી. જિનપિંગ સાથે કોઈ સત્તાવાર મુલાકાત પણ થઈ નથી. જો કે કાર્યક્રમ દરમિયાન બંને નેતાઓ ફોટો સેશન દરમિયાન ચોક્કસ સાથે ઉભા જોવા મળ્યા હતા. ગયા અઠવાડિયે, મે 2020 થી ચાલી રહેલા સૈન્ય વિવાદને ઉકેલવા માટે ભારત અને ચીન વચ્ચે એક મોટી સહમતિ થઈ હતી અને તે પછી ચર્ચા કરવામાં આવી હતી કે બંને નેતાઓ દ્વિપક્ષીય બેઠક કરી શકે છે. જો કે, આગામી G-20 દેશોની સમિટમાં મોદી-ચિનફિંગ વચ્ચે મુલાકાતની તકો મળી શકે છે.

આવતા વર્ષે ભારતમાં SCOની બેઠક

ભારતને વર્ષ 2023 માટે SCOનું વડા પણ બનાવવામાં આવ્યું છે. નવ દેશોની આ સમિતિની અનેક બેઠકો આવતા વર્ષે ભારતમાં યોજાશે. આવી સ્થિતિમાં એસસીઓના સભ્ય દેશોના ટોચના નેતાઓ ભારતની મુલાકાતે આવે તેવી અપેક્ષા છે. જેમાં પુતિન, ચિનફગ તેમજ પાક પીએમ શરીફનો સમાવેશ થાય છે.

આર્થિક પડકારો વચ્ચે SCOની ભૂમિકા મહત્વપૂર્ણ છે

પીએમ મોદીએ આર્થિક સુધારાના પડકારોનો સામનો કરી રહેલી દુનિયામાં SCOની ભૂમિકાને મહત્વપૂર્ણ ગણાવી હતી. તેમણે કહ્યું કે રોગચાળા અને યુક્રેન કટોકટીએ વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇનમાં ઘણી વિક્ષેપો સર્જી છે, જેના કારણે સમગ્ર વિશ્વને અભૂતપૂર્વ ઊર્જા અને ખાદ્ય સંકટનો સામનો કરવો પડ્યો છે.

પાકિસ્તાન પર નિશાન

પીએમ મોદીએ કહ્યું- SCOએ આપણા ક્ષેત્રમાં વિશ્વસનીય અને વૈવિધ્યસભર સપ્લાય ચેઈન વિકસાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ. બહેતર કનેક્ટિવિટીની જરૂરિયાત જણાવતા તેમણે કહ્યું કે તમામ દેશો એકબીજાને હિલચાલનો અધિકાર આપે તે મહત્વનું રહેશે. વડા પ્રધાને સંભવતઃ પાકિસ્તાનનો ઉલ્લેખ કરીને આ કહ્યું, જે અફઘાનિસ્તાનને જમીન માર્ગ દ્વારા સહાય પૂરી પાડવાના ભારતના પ્રસ્તાવની વિરુદ્ધ છે.

ખાદ્ય સુરક્ષા એક મોટો પડકાર છે

PM એ SCO દેશોને ભારત તરફથી ત્રણ રીતે મદદ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો. સ્ટાર્ટ અપ અને ઇનોવેશન પર વિશેષ કાર્યકારી જૂથની સ્થાપના કરીને. પરંપરાગત દવા પર એસસીઓ વચ્ચે કાર્યકારી જૂથની રચના કરીને બીજું. ત્રીજું, બરછટ અનાજની ખેતી અને વપરાશને પ્રોત્સાહન આપવા માટે બાજરીના ખોરાકનું આયોજન કરીને. તેમણે ખાદ્ય સુરક્ષાને વર્તમાન વિશ્વ સામેના મુખ્ય પડકારો પૈકીના એક અને બરછટ અનાજના ઉત્પાદનમાં વધારો કરવાના સંભવિત ઉકેલ તરીકે ઓળખાવ્યા.