કર્મચારીઓનો જાતે વીમો કરાવી શકશે ખાનગી કંપનીઓ, સરકાર કેપ્ટિવ ઇન્શ્યોરન્સ ફર્મ બનાવવાની પરવાનગી આપી શકે છે

વર્ષ 2047 સુધીમાં દરેક વ્યક્તિને વીમાના દાયરામાં લાવવાનો લક્ષ્‍યાંક નક્કી કરવામાં આવ્યો છે અને આ માટે સેક્ટરમાં મોટું પરિવર્તન થવાનું છે. પ્રસ્તાવિત નિયમો હેઠળ ખાનગી ઔદ્યોગિક કંપનીઓ તેમના કર્મચારીઓનો જાતે જ વીમો કરાવી શકશે. કંપનીઓને તેમના કર્મચારીઓ માટે જ કેપ્ટિવ ઇન્શ્યોરન્સ ફર્મ્સ સ્થાપવાની મંજૂરી આપવામાં આવી શકે છે. જો કે, આ ઔદ્યોગિક કંપનીઓ અન્ય કોઈનો વીમો લઈ શકશે નહીં.

વીમા ક્ષેત્રમાં પ્રસ્તાવિત ફેરફારોને સંપૂર્ણપણે ઉપભોક્તા મૈત્રીપૂર્ણ બનાવવામાં આવી રહ્યા છે જેથી તેમને વીમા ખરીદવાથી લઈને તેનો દાવો કરવા સુધી કોઈ સમસ્યાનો સામનો ન કરવો પડે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, સરકાર આવા ઘણા વધુ ફેરફારો કરવા જઈ રહી છે, જેથી વીમા ક્ષેત્રમાં કંપનીઓની સંખ્યા વધી શકે અને નાની કંપનીઓને પણ લાઇસન્સ આપી શકાય. લાઇસન્સ મેળવવા માટે મૂડી રોકાણની મર્યાદા ઘટાડવાનો પ્રસ્તાવ પણ છે.

સંયુક્ત લાયસન્સ આપવાની દરખાસ્ત પણ છે, જેના હેઠળ કંપનીઓ જીવન અને બિન-જીવન સહિત તમામ પ્રકારના વીમા ઉત્પાદનોનું વેચાણ કરી શકશે. હાલમાં જીવન અને બિનજીવન માટે અલગ-અલગ લાયસન્સ મેળવવા પડે છે. વીમા કંપનીઓને ધિરાણના વ્યવસાયની સાથે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ જેવા વ્યવસાયમાં પણ પ્રવેશવાની મંજૂરી આપી શકાય છે, જેથી તેઓ આર્થિક રીતે મજબૂત બની શકે. ટૂંક સમયમાં વીમા સંબંધિત સંશોધિત કાયદાનો પ્રસ્તાવ કેબિનેટ સમક્ષ મૂકવામાં આવી શકે છે. સરકાર આ સુધારેલા કાયદાને સંસદના આગામી સત્રમાં સંસદમાં પણ રજૂ કરશે.

IRDA એ ગ્રાહકોને દાવાઓના ઝડપી પતાવટ અને તેમની ફરિયાદોના ઝડપી નિવારણની સુવિધા આપવા જણાવ્યું છે. ઈન્સ્યોરન્સ રેગ્યુલેટરી એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (IRDAI) અનુસાર, તેનો ઉદ્દેશ્ય બેંકિંગ ઉદ્યોગની જેમ જ વીમા સંબંધિત સેવાઓના વિતરણને નાનામાં નાના શહેરોમાં લઈ જવાનો છે, જેથી પોલિસીધારકને પોલિસી ખરીદવાથી લઈને તેમની નોંધણી કરાવવામાં કોઈ મુશ્કેલી ન પડે. દાવો અથવા કોઈપણ પ્રકારની ફરિયાદ. કોઈ સમસ્યા ન બનો. વીમા કંપનીઓને અગાઉની જેમ પ્રોડક્ટ લોન્ચ કરવા માટે બહુવિધ મંજૂરી પ્રક્રિયામાંથી પસાર થવું પડશે નહીં અને તેઓ પ્રોડક્ટ લાવ્યા પછી IRDAને જાણ કરી શકે છે. માનસિક બીમારીથી પીડિત વ્યક્તિઓ માટે વિકલાંગો માટે વીમા ઉત્પાદનો લાવવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે.

નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટેના આર્થિક સર્વે અનુસાર, 2021માં દેશમાં જીવન વીમાનું કવરેજ વધીને 4.2 ટકા થઈ ગયું હતું. તે લગભગ એક વર્ષ પહેલા જેટલું જ હતું. જો કે, વર્ષ 2000 થી તે લગભગ બમણું થઈ ગયું છે. સર્વેમાં જણાવાયું છે કે ભારતમાં મોટાભાગના પોલિસીધારકો સંરક્ષણ આધારિત પોલિસીને બદલે બચત આધારિત ઉત્પાદનો ખરીદવા તરફ વધુ વલણ ધરાવે છે.

વીમા ઉદ્યોગના એક વર્ગ દ્વારા ઓછી જાગરૂકતા અને ખોટા વેચાણને કારણે, મોટાભાગના પોલિસીધારકો મની બેક પોલિસી ખરીદે છે, જેમાં પોલિસીધારકોને મુદત પૂરી થયા પછી તેમના પૈસા પાછા મળે છે. આ પોલિસીઓને મુખ્યત્વે એન્ડોમેન્ટ અને મની બેક અથવા યુનિટ-લિંક્ડ વીમા પોલિસી (યુલિપ) કહેવામાં આવે છે. યુલિપ મ્યુચ્યુઅલ ફંડની જેમ કામ કરે છે પરંતુ તે વીમાની સુવિધા પણ પૂરી પાડે છે.