વૈશ્વિક બેંકિંગ કટોકટીની અસરોથી ભારત કેવી રીતે બચશે? નાણામંત્રી આજે મળશે બેંકર્સને

અમેરિકામાં સિલિકોન વેલી બેંકના ડૂબવાથી શરૂ થયેલી વૈશ્વિક બેંકિંગ કટોકટી વચ્ચે નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ આજે સરકારી બેંકર્સ સાથે એક મહત્વપૂર્ણ બેઠક કરવા જઈ રહ્યા છે. તે બેંકિંગ સિસ્ટમની કોઈપણ સંભવિત નબળાઈ વિશે સલાહ લેવા માંગે છે. તેનો હેતુ એ જાણવાનો છે કે શું બેન્કિંગ સેક્ટરને વિશ્વવ્યાપી આર્થિક સંકટની અસરોથી બચાવવા માટે કોઈ પણ પ્રકારના નીતિગત હસ્તક્ષેપની જરૂર છે.

સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, આ બેઠકમાં નાણામંત્રી જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો (PSBs)ની કામગીરીનું પણ મૂલ્યાંકન કરશે. કોઈપણ રીતે, નાણાકીય વર્ષ 2022-23 તેના છેલ્લા તબક્કામાં છે અને સરકાર જાણવા માંગે છે કે તેમની કોઈ નાણાકીય જરૂરિયાત છે કે કેમ. જોકે નિષ્ણાતો કહે છે કે ભારતીય બેંકોની બેલેન્સ શીટ મજબૂત છે અને વૈશ્વિક કટોકટીથી તેની અસર થવાની અપેક્ષા નથી.

બેન્કિંગ સેક્ટર માટે Ease 6.0 શરૂ થશે

નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણની આ બેઠક પહેલા જ સરકાર નાણાં ક્ષેત્રના નિયમનકારોના સંપર્કમાં છે. આ વિશે માહિતી ધરાવતા એક સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે જો જરૂર પડે તો શું પગલાં લેવામાં આવશે તે માટે સરકાર અગાઉથી પરિસ્થિતિનું સંપૂર્ણ મૂલ્યાંકન કરવા માંગે છે.

નાણા મંત્રાલયે પહેલાથી જ તમામ જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોને નાણાકીય વર્ષ 2023-24 થી શરૂ થતા ત્રણ વર્ષ માટે વ્યૂહાત્મક રોડમેપ તૈયાર કરવા કહ્યું છે. સરકાર એપ્રિલના પ્રથમ સપ્તાહમાં Ease 6.0 પ્રોગ્રામ હેઠળ જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોમાં આગામી પેઢીના સુધારાને પણ મંજૂરી આપી શકે છે.

યુ.એસ.માં બે પ્રાદેશિક બેંકોના પતન – સિલિકોન વેલી બેંક અને સિગ્નેચર બેંક, તેમજ ક્રેડિટ સુઈસનું સ્વિત્ઝર્લેન્ડમાં તેના હરીફ UBS ગ્રુપ સાથે બળજબરીથી મર્જર -એ સમગ્ર વિશ્વમાં બેંકિંગ ક્ષેત્રમાં ગભરાટ પેદા કર્યો છે.

યુ.એસ. અને યુરોપમાં વ્યાજ દરોમાં ઝડપી વૃદ્ધિએ લાંબા સમયની પાકતી મુદતની લોન ધરાવતી બેંકો પર માર્ક-ટુ-માર્કેટ નુકસાન લાદ્યું છે. જેમ સિલિકોન વેલી બેંકના કિસ્સામાં થયું. ચિંતિત થાપણદારોએ ભંડોળ ખેંચ્યું, જેના કારણે વધુ નિષ્ફળતાઓ થઈ. યુએસ વહીવટીતંત્ર ફર્સ્ટ રિપબ્લિક બેંકને બચાવવા માટે દબાણ કરી રહ્યું છે, જેણે તેની લગભગ 40% થાપણો ગુમાવી દીધી છે.

સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, તમામ શિડ્યુલ્ડ કોમર્શિયલ બેંકોની ગ્રોસ નોન-પર્ફોર્મિંગ એસેટ્સ (NPAs) માર્ચ 2018ના અંતે 11.2% થી ઘટીને માર્ચ 2022 ના અંતે ગ્રોસ એડવાન્સિસના 5.8% થવાની ધારણા છે. જાહેર ક્ષેત્રની તમામ બેંકો નફામાં છે. નાણાકીય વર્ષ 22 માં કુલ નફો રૂ. 66,543 કરોડ હતો અને વર્તમાન નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ નવ મહિનામાં વધીને રૂ. 70,167 કરોડ થયો છે. જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોનો મૂડી પર્યાપ્તતા ગુણોત્તર માર્ચ 2015માં 11.5% થી વધીને ડિસેમ્બર 2022 માં 14.5% થયો. ઉપરાંત, ભારતીય ધિરાણકર્તાઓએ સેન્ટ્રલ બેંકની સ્ટ્રેસ ટેસ્ટ પાસ કરી છે.