‘ગગનયાનની સિદ્ધિ બાદ અન્ય શરૂ થશે મિશન’, અવકાશના કાટમાળ વિશે પણ વાત કરી જીતેન્દ્ર સિંહે

કેન્દ્રીય મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે ગુરુવારે રાજ્યસભામાં એક પ્રશ્નના લેખિત જવાબમાં અવકાશના કાટમાળ અંગે માહિતી આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે ભારત પાસે 111 પેલો અને 105 અવકાશ ભંગાર છે.

ISRO કરી રહ્યું છે અભ્યાસ 
તેમણે માહિતી આપી હતી કે ભારત પાસે 111 પેલોડ અને 105 અવકાશ ભંગાર પૃથ્વીની પરિક્રમા કરે છે. તેમણે માહિતી આપી હતી કે ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ઈસરો) અવકાશના પર્યાવરણ પર અવકાશના કાટમાળની વધતી જતી અસરો અંગે ઘણા અભ્યાસ કરી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે 1990 ના દાયકાની શરૂઆતથી ISRO અને એકેડેમીયા દ્વારા અવકાશના ભંગારથી સંભવિત અને ઉભરતા જોખમો પર સંશોધન અને અભ્યાસ હાથ ધરવામાં આવ્યા છે.

દરમિયાન જિતેન્દ્ર સિંહે ISRO સિસ્ટમ ફોર સેફ એન્ડ સસ્ટેનેબલ ઓપરેશન્સ મેનેજમેન્ટ (IS4OM) વિશે પણ માહિતી આપી હતી. જે વર્ષ 2022માં રાષ્ટ્રને સમર્પિત કરવામાં આવ્યું હતું. અવકાશના ભંગાર પર્યાવરણના ઉત્ક્રાંતિની આગાહીને સુધારવા અને અવકાશ દ્વારા ઉભા થતા જોખમને ઘટાડવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે તેની સ્થાપના કરવામાં આવી છે.તેમણે આગળ ગગનયાન મિશનનો ઉલ્લેખ કર્યો અને કહ્યું કે આ મિશનની સિદ્ધિ પછી જ ભવિષ્યના મિશન શરૂ કરવામાં આવશે.

અવકાશ ભંગાર શું છે?
અવકાશી ભંગાર એ સૌરમંડળમાં એસ્ટરોઇડ્સ, ધૂમકેતુઓ અને ઉલ્કાઓ (બાહ્ય અવકાશમાં એક નાનો ખડકાળ અથવા ધાતુ પદાર્થ) જેવા અવકાશી પદાર્થોમાં જોવા મળતા કુદરતી કાટમાળનો સંદર્ભ આપે છે. પરંતુ આજના સંદર્ભમાં, અવકાશના કાટમાળમાં ખંડિત અને જૂના ઉપગ્રહો અને રોકેટના અવશેષોનો પણ સમાવેશ થાય છે કારણ કે આ કાટમાળ પણ પૃથ્વીની પરિક્રમા કરતા રહે છે અને એકબીજા સાથે અથડાય છે. જેના કારણે કાટમાળ સર્જાય છે.