જાહેરમાં નહીં થાય કોલેજિયમની બેઠકની માહિતી, સુપ્રીમ કોર્ટે અરજી ફગાવી

દેશની સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું કે કોલેજિયમમાં જે પણ ચર્ચા થશે તે સાર્વજનિક ડોમેનમાં રહેશે નહીં. સુપ્રીમ કોર્ટની વેબસાઈટ પર માત્ર અંતિમ ચુકાદો અપલોડ કરવાનો રહેશે.

સુપ્રીમ કોર્ટે 12 ડિસેમ્બર, 2018 ના રોજ યોજાયેલી તેની મીટિંગની વિગતો વિશે RTI હેઠળ માહિતી ન આપતી સુપ્રીમ કોર્ટ કોલેજિયમ સામેની અરજીને ફગાવી દીધી છે. કોલેજિયમની બેઠકની વિગતો જાહેર કરવામાં આવી નથી. આ પછી આરટીઆઈ હેઠળ તેની માહિતી માંગવામાં આવી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે કોલેજિયમ તેની બેઠકમાં ચર્ચા કરે છે અને જ્યાં સુધી તે નિર્ણય ન લે ત્યાં સુધી આગળ વધતું નથી. RTI કાયદા હેઠળ વિગતો જાહેર કરવાની માંગને નકારી કાઢતી વખતે કોર્ટે કડક અવલોકન કર્યું હતું.

સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે 12 ડિસેમ્બર 2018ના રોજ કોલેજિયમની બેઠકમાં પણ આ અંગે ચર્ચા થઈ હતી પરંતુ કોઈ નિર્ણય લઈ શકાયો નથી. કોલેજિયમની બેઠકમાં જો કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવે છે તો તેની માહિતી સુપ્રીમ કોર્ટની વેબસાઈટ પર આપવામાં આવે છે. પરંતુ કોલેજિયમની દરેક બેઠકમાં નિર્ણય લેવામાં આવતો નથી અને ચર્ચા બાદ બેઠક પણ મોકૂફ રાખવામાં આવે છે. આ અવલોકનો કરતાં સુપ્રીમ કોર્ટે અપીલ ફગાવી દીધી હતી. દેશની સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું કે કોલેજિયમમાં જે પણ ચર્ચા થશે તે સાર્વજનિક ડોમેનમાં રહેશે નહીં. સુપ્રીમ કોર્ટની વેબસાઈટ પર માત્ર અંતિમ ચુકાદો અપલોડ કરવાનો રહેશે. અમે મીડિયામાં પ્રકાશિત થયેલા લેખો પર ટિપ્પણી કરવા માંગતા નથી.

‘જ્યાં સુધી નિર્ણય નહીં લેવાય ત્યાં સુધી તે ચર્ચા જાહેર કરવામાં આવશે નહીં’
ખંડપીઠે કહ્યું કે, કોલેજિયમ એક એવી સંસ્થા છે જેમાં ઘણા સભ્યો હોય છે, જેનો અસ્થાયી નિર્ણય જાહેર ક્ષેત્રમાં ન હોઈ શકે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે તે મીડિયા રિપોર્ટ્સ અને કોલેજિયમના ભૂતપૂર્વ સભ્યના ઇન્ટરવ્યુ પર વિશ્વાસ કરી શકતી નથી અને ભૂતપૂર્વ ન્યાયાધીશના નિવેદનો પર ટિપ્પણી કરવા માંગતી નથી. કોલેજિયમે, 10 જાન્યુઆરી, 2019 ના રોજ પસાર કરેલા ઠરાવમાં ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે 12 ડિસેમ્બર, 2018 ના રોજ યોજાયેલી તેની બેઠકમાં, કેટલાક નામો પર માત્ર પરામર્શ કરવામાં આવી હતી, પરંતુ કોઈ અંતિમ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો ન હતો.

અંજલિ ભારદ્વાજે અરજી દાખલ કરી હતી
RTI કાર્યકર્તા અંજલિ ભારદ્વાજે 12 ડિસેમ્બર 2018ના રોજ યોજાયેલી સુપ્રીમ કોર્ટની કોલેજિયમ મીટિંગના એજન્ડાને જાહેર કરવાની માંગણી કરતી તેમની અરજીને હાઇકોર્ટે ફગાવી દીધા બાદ સુપ્રીમ કોર્ટમાં ગઈ હતી. જસ્ટિસ એમ.બી. લોકુર અગાઉ આ કોલેજિયમના સભ્ય હતા, પરંતુ તેમની નિવૃત્તિને કારણે કોલેજિયમનું સમીકરણ બદલાઈ ગયું. કોલેજિયમની તે બેઠકમાં કેટલાક ન્યાયાધીશોના પ્રમોશન પર કેટલાક નિર્ણયો લેવામાં આવ્યા હોવાનું કહેવાય છે.

સરકાર અને સુપ્રીમ કોર્ટ વચ્ચે મતભેદ
ન્યાયાધીશોની નિમણૂક માટે કોલેજિયમ સિસ્ટમ છે. આ અંગે સરકાર અને સુપ્રીમ કોર્ટ વચ્ચે કેટલાક મતભેદો પણ છે. કેન્દ્રીય કાયદા મંત્રી કિરણ રિજિજુએ પણ થોડા દિવસો પહેલા કોલેજિયમ સિસ્ટમ અંગે ટિપ્પણી કરી હતી. જેના પર સુપ્રીમ કોર્ટે નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી. ન્યાયાધીશોની નિમણૂકની કોલેજિયમ પ્રણાલી પર કેન્દ્રીય મંત્રી દ્વારા કરવામાં આવેલી ટિપ્પણી પર સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે આવું ન થવું જોઈતું હતું.

કેન્દ્રીય કાયદા મંત્રીને એલિયન કહ્યું હતું
જસ્ટિસ સંજય કિશન કૌલ અને જસ્ટિસ એએસ ઓકાની બેન્ચે કહ્યું કે, કૉલેજિયમ સિસ્ટમ પર કેન્દ્રીય મંત્રી દ્વારા કરવામાં આવેલી ટિપ્પણી ન થવી જોઈતી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટની નારાજગી પર પોતાની વાત રાખતા સોલિસિટર જનરલે કહ્યું કે ક્યારેક મીડિયામાં છપાયેલા સમાચાર પણ ખોટા હોય છે. તમને જણાવી દઈએ કે તાજેતરમાં કાયદા મંત્રી કિરેન રિજિજુએ કોલેજિયમ સિસ્ટમને એલિયન ગણાવી હતી.