શ્વાસ અને હૃદયના ધબકારાનું મોનિટરિંગ ખૂબ જ સરળતાથી થઈ શકશે, વૈજ્ઞાનિકોએ ટી-શર્ટ-માસ્કમાં લગાવ્યું સેન્સર

હ્રદય રોગ અને ફેફસાના વધતા રોગો વૈજ્ઞાનિકો માટે મોટી ચિંતાનું કારણ બની રહ્યા છે. હેલ્થ એક્સપર્ટ્સનું કહેવું છે કે, આવી સમસ્યાઓના જોખમથી બચવા માટે તમામ લોકોએ શારીરિક પ્રવૃત્તિની સાથે જીવનશૈલી અને આહારનું પણ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. શ્વાસ અને હૃદયના ધબકારા પર ધ્યાન આપવું સૌથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે, કારણ કે આમાં કોઈપણ ફેરફાર (વધારો અથવા ઘટાડો) અનેક પ્રકારની ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું જોખમ વધારી શકે છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, વૈજ્ઞાનિકોની ટીમે એક ખાસ પદ્ધતિ શોધી કાઢી છે જે તમારા શ્વાસ અને હૃદયના ધબકારા પર સતત નજર રાખશે.

આ માટે ઈમ્પીરીયલ સંશોધકોએ ટી-શર્ટ અને ફેસ માસ્કમાં સેન્સર લગાવ્યા છે જે શ્વાસ, હાર્ટ રેટ અને એમોનિયાને ટ્રેક કરે છે. તેમની કિંમત ઘણી ઓછી છે. સંશોધકોનું કહેવું છે કે આ પ્રયોગ દ્વારા કસરત, ઊંઘ અને તણાવ જેવી પરિસ્થિતિઓમાં શ્વાસ અને અન્ય મહત્વપૂર્ણ સંકેતો પર ધ્યાન આપીને ગંભીર રોગોના જોખમને સમયસર મેળવી શકાય છે.

નિષ્ણાતો કહે છે કે આ સેન્સર તમારા હૃદયના ધબકારા પર સતત નજર રાખશે, જો તે વધે છે કે ઘટે છે તો તમે તેને સરળતાથી જાણી શકશો, જેની મદદથી તમે સમયસર સમસ્યાનું નિદાન કરી શકો છો અને તેનો ઉપચાર કરી શકો છો. હૃદય અને ફેફસાની વધતી બીમારીઓને રોકવાની દિશામાં આ પ્રયાસને ખૂબ જ સારો માનવામાં આવી રહ્યો છે.

કોટન આધારિત સેન્સર PECOTEX

આ પ્રયોગ માટે સંશોધકોની ટીમે ટી-શર્ટ અને માસ્કમાં PECOTEX નામનું કોટન આધારિત સેન્સર લગાવ્યું છે. તેની કિંમત $0.15 (આશરે 12 રૂપિયા) ચાના કપ જેટલી છે. ટી-શર્ટમાં 10 થી વધુ સેન્સર, કોમ્પ્યુટરાઈઝડ એમ્બ્રોઈડરી ઈન્ડસ્ટ્રી-સ્ટાન્ડર્ડના આધારે ફીટ કરવામાં આવે છે, જેથી પહેરનારને કોઈ અગવડતાનો અનુભવ ન થાય. ટી-શર્ટમાં સેન્સર લગાવવાથી હાર્ટ-રેટ, જ્યારે માસ્કમાં સેન્સર શ્વાસની ગતિને મોનિટર કરવામાં મદદરૂપ થશે.

શ્વાસ અને હૃદયના ધબકારાને મોનિટર કરે છે

મટિરિયલ્સ ટુડેમાં પ્રકાશિત થયેલા આ પ્રયોગ વિશે સંશોધકોએ કહ્યું કે શ્વાસ અને હૃદયના ધબકારા પર દેખરેખ રાખવાની સાથે આ સેન્સર એમોનિયા ગેસનું નિરીક્ષણ કરવામાં પણ મદદરૂપ છે. એમોનિયા શ્વાસનો એક ઘટક છે, આના દ્વારા તે લીવર અને કિડનીના કાર્યોને સરળતાથી મોનિટર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.

“પ્રયોગ દરમિયાન, અમને જાણવા મળ્યું કે હૃદયના ધબકારા અને શ્વાસોચ્છવાસની દેખરેખની સાથે, અમે સંવેદનાત્મક વાયુઓનું પણ નિરીક્ષણ કરી શકીએ છીએ,” ઇમ્પિરિયલના બાયોએન્જિનિયરિંગ વિભાગના સંશોધક ડૉ. આ ભવિષ્યમાં સંભવિત રોગો અને તેમના નિદાન અને સારવાર માટે મદદરૂપ થઈ શકે છે.

આ સેન્સર સ્માર્ટવોચની જેમ કામ કરે છે

સંશોધકોએ કહ્યું કે આ સેન્સર સ્માર્ટ વોચની જેમ જ કામ કરે છે. જે કપડાંમાં આ ફીટ કરવામાં આવે છે તેને સરળતાથી ધોઈ અને સાફ કરી શકાય છે, આ સેન્સરની ગુણવત્તાને અસર કરતું નથી. બાયોએન્જિનિયરિંગ વિભાગના મુખ્ય લેખક ડો. ફિરાત ગુડેર કહે છે કે, PECOTEX ઉચ્ચ પ્રદર્શન કરનાર, મજબૂત અને વિવિધ જરૂરિયાતોને અનુરૂપ છે. તે સરળતાથી માપી શકાય તેવું છે, જેનો અર્થ છે કે આપણે ઘરેલુ અને ઔદ્યોગિક કોમ્પ્યુટરાઈઝડ એમ્બ્રોઈડરી મશીનનો ઉપયોગ કરીને મોટા પાયે ઉત્પાદન કરી શકીએ છીએ.

રોગોની તપાસ અને સારવાર સરળ બનશે

વૈજ્ઞાનિકોની ટીમનું કહેવું છે કે અમારું સંશોધન રોજિંદા કપડામાં પહેરી શકાય તેવા સેન્સર વડે હેલ્થ મોનિટરિંગને સરળ બનાવવાનો માર્ગ દર્શાવે છે. શ્વાસ, હૃદયના ધબકારા અને વાયુઓનું મોનિટરિંગ ભવિષ્યના રોગોની વહેલી તપાસ અને સારવારમાં મદદ કરી શકે છે. સંશોધકોનું કહેવું છે કે હાલમાં આ પ્રયોગના સારા પરિણામો જોવા મળ્યા છે, અમે તેને મોટા પાયે લાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ.