Hockey World Cup: 52 વર્ષ પહેલા કેવી રીતે થઈ હતી હોકી વર્લ્ડ કપની શરૂઆત ? ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ સાથે જોડાયેલી છે આ રસપ્રદ વાર્તા

ભારતમાં 13 જાન્યુઆરીથી 15મો હોકી વર્લ્ડ કપ શરૂ થવાનો છે. ટૂર્નામેન્ટની તમામ મેચ ઓડિશાની રાજધાની ભુવનેશ્વર અને રાઉરકેલામાં રમાશે. આ ટુર્નામેન્ટની ફાઇનલ મેચ 29 જાન્યુઆરીએ રમાશે. ભુવનેશ્વરને સતત બીજી વખત યજમાન બનવાની તક મળી છે. 2018માં પણ તેણે હોકી વર્લ્ડ કપનું આયોજન કર્યું હતું. ત્યાર બાદ બેલ્જિયમે નેધરલેન્ડને પેનલ્ટી શૂટઆઉટમાં હરાવ્યું હતું. આ ટૂર્નામેન્ટ 52 વર્ષ પહેલા શરૂ થઈ હતી.
1971માં પ્રથમ વખત હોકી વર્લ્ડ કપ સ્પેનમાં રમાયો હતો. બાર્સેલોનામાં પાકિસ્તાનની ટીમે યજમાન સ્પેનને હરાવીને ટાઈટલ પર કબજો કર્યો હતો. વર્લ્ડ કપની શરૂઆતની રસપ્રદ કહાની પણ પાકિસ્તાન સાથે જોડાયેલી છે. હકીકતમાં, 1970ના દાયકા સુધીમાં એશિયન ટીમોનું પ્રદર્શન બગડવાનું શરૂ થઈ ગયું હતું. દુનિયા એસ્ટ્રો ટર્ફ પર રમી રહી હતી. એશિયન ટીમો પરંપરાગત મેદાનમાં રમવા માટે ટેવાયેલી હતી. યુરોપની ટીમો મજબૂત બની હતી.

આ રીતે હોકી વર્લ્ડ કપની શરૂઆત થઈ
એવું કહેવાય છે કે પાકિસ્તાનના એર માર્શલ નૂર ખાને સૌથી પહેલા હોકી વર્લ્ડ કપનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. તેણે વર્લ્ડ હોકી મેગેઝિનના પ્રથમ સંપાદક પેટ્રિક રાઉલી દ્વારા ઈન્ટરનેશનલ હોકી ફેડરેશન (FIH) સમક્ષ પોતાનો વિચાર રજૂ કર્યો. 1969-70માં આ ટુર્નામેન્ટને લઈને મોટો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. પહેલા વર્લ્ડ કપની યજમાની પાકિસ્તાનને સોંપવાની વાત થઈ હતી.

ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધને કારણે યજમાન બદલાયા
તે સમયે બાંગ્લાદેશ પાકિસ્તાનનો ભાગ હતો. ત્યાં બાંગ્લાદેશ મુક્તિ યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતું. FIHને આની જાણ નહોતી. આના છ વર્ષ પહેલા પણ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધ થયું હતું. 1965 બાદ 1971માં પણ બંને દેશ સામસામે આવ્યા હતા. ત્યારે ભારતે બાંગ્લાદેશને મદદ કરીને તેને આઝાદ કરાવ્યું હતું. આવી સ્થિતિમાં ક્રિકેટર અબ્દુલ હફીઝ કારદારના નેતૃત્વમાં પાકિસ્તાનીઓએ હોકી વર્લ્ડ કપમાં ભારતની ભાગીદારીનો વિરોધ કર્યો હતો.

પ્રથમ વર્લ્ડ કપની યજમાની સ્પેનને મળી હતી
પાકિસ્તાન અને ભારત વચ્ચેના ગંભીર રાજકીય વાતાવરણને ધ્યાનમાં રાખીને, FIHએ ટૂર્નામેન્ટને અન્યત્ર શિફ્ટ કરવાનો નિર્ણય કર્યો. તેનું હોસ્ટિંગ સ્પેનિશ શહેર બાર્સેલોનાને સોંપવામાં આવ્યું હતું. બાર્સેલોના શાંત સ્થળ હોવાનું માનવામાં આવતું હતું. ભારત અને પાકિસ્તાનની ટીમો તટસ્થ મેદાન પર રમવા માટે સંમત થઈ હતી. ટુર્નામેન્ટમાં 10 ટીમોને રમવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.

તે અત્યાર સુધીનો સૌથી ટૂંકો વર્લ્ડ કપ હતો. 1978માં 14 ટીમોએ ભાગ લીધો હતો. 2002 અને 2018માં 16 ટીમોએ ભાગ લીધો હતો. આ સિવાય અન્ય વર્લ્ડ કપમાં 12-12 દેશોએ ભાગ લીધો હતો. પ્રથમ ત્રણ ટુર્નામેન્ટ દર બે વર્ષે યોજાતી હતી. 1978માં આયોજિત વર્લ્ડ કપ ત્રણ વર્ષ બાદ યોજાયો હતો. ત્યારથી દર ચાર વર્ષે આ ટુર્નામેન્ટનું આયોજન કરવામાં આવે છે.

વર્લ્ડ કપની ટ્રોફી બનાવવામાં પાકિસ્તાનનો ફાળો છે
હોકી વર્લ્ડ કપની ટ્રોફી પાકિસ્તાન આર્મીના કારીગરો દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી. તે સોના અને ચાંદીથી બનેલું હતું. ટ્રોફીની ટોચ પર ગ્લોબ દેખાય છે અને તેની ટોચ પર હોકી સ્ટીક દેખાય છે.